حج آهنگی الهی با نیتی الهی به مقصدی الهیست. حج سفر است. آغازِ آن هجرت از
ماسویالله به سوی الله است در برون؛ و ختام آن راهیابی به حرم امن الهی
از درون.
سختی سفر حج؛ تنهایی و رهایی انسان؛ بیتعلقی به خاک و پیوند با افلاک؛ اشک
عرفه و خندهی عیدقربان؛ رمی جمره و طواف خانه؛ بیابان، چادر، خاک، سنگ:
معنویت در بدویت.
هیچ سفری بیش تر از جهادی مرا به یاد حج نمیاندازد.